Ιερά Μονή Ρουσάνου

Στον ψηλό, κατακόρυφο βράχο των Μετεώρων, ανάμεσα στις Μονές Βαρλαάμ και Αγίου Νικολάου του Αναπαυσά, είναι κτισμένη η Μονή Ρουσάνου, που ανταμείβει τον επισκέπτη με την εντυπωσιακή θέα που προσφέρει στη γύρω περιοχή. Το καθολικό της είναι αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρα και η επωνυμία της, η οποία αναφέρεται σε επίσημα έγγραφα ήδη από τα μέσα του 16ου αιώνα, είναι πιθανό ότι σχετίζεται με το όνομα του πρώτου ασκητή ή με τον κτήτορα του πρώτου ναού.

Το σημερινό καθολικό της μονής οικοδομήθηκε το 1530, πιθανότατα επάνω στα ερείπια παλαιότερων εγκαταστάσεων. Κτήτορές του ήταν οι αυτάδελφοι ιερομόναχοι από τα Γιάννενα, Ιωάσαφ και Μάξιμος, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στον βράχο μεταξύ των ετών 1527-1529, όπως μαρτυρεί έγγραφη διαθήκη του 1545, που αναφέρεται στην ανοικοδόμηση της μονής. Οι δύο μοναχοί οργάνωσαν το κοινόβιο, και έκτισαν, επίσης, κελλιά και βοηθητικούς χώρους.

Το συγκρότημα της μονής είναι τριώροφο και η ανάβαση σε αυτό σήμερα γίνεται με σκαλοπάτια. Το καθολικό είναι σταυροειδής εγγεγραμμένος ναός, με τρούλο που στηρίζεται σε δύο κίονες. Ανήκει στον λεγόμενο «αθωνικό» τρίκογχο τύπο, όπου εκτός από την ανατολική ημικυκλική κόγχη του ιερού, υπάρχουν ημικυκλικές κόγχες στις δύο πλευρές του ναού, οι οποίες ονομάζονται «χοροί», διότι εκεί στέκονται οι χοροί των ψαλτών. Στα δυτικά υπάρχει ευρύχωρος νάρθηκας, η συνηθισμένη λιτή των μοναστηριών. Το εσωτερικό του ναού καλύπτεται με θαυμάσιο τοιχογραφικό διάκοσμο, ο οποίος, σύμφωνα με επιγραφή που σώζεται επάνω από την είσοδο του κυρίως ναού, έγινε με δαπάνη του ηγούμενου της μονής Αρσένιου, το έτος 1560. Πρόκειται για αξιόλογο έργο των μέσων του 16ου αιώνα, που εντάσσεται στη λεγόμενη «Κρητική σχολή» και μπορεί να αποδοθεί στον σημαντικό αγιογράφο της εποχής, τον Τζώρτζη ή Ζώρζη, στον οποίο αποδίδονται και οι τοιχογραφίες της Μονής Μεγάλου Μετεώρου.

Η μονή είναι γυναικεία και εορτάζει στις 6 Αυγούστου, ιδιαίτερα, όμως, τιμάται και η μνήμη της Αγίας Βαρβάρας, στις 4 Δεκεμβρίου.