Ι. Ν. Αγίου Γεωργίου Ορφανοτροφείου Χατζηκώνστα

Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου Ορφανοτροφείου Χατζηκώνστα

Στην είσοδο του Μεταξουργείου, κάτω από την πλατεία Κουμουνδούρου, στέκει ως άσβεστη ανάμνηση της Αθήνας μιας άλλης εποχής το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου. Σε μια περιοχή όπου το νεοκλασικό ιδίωμα της πόλης υπέκυψε εμπρός τα άμορφα και ογκώδη κτίρια της σύγχρονης εποχής, κάποιοι ψηλόλιγνοι φοίνικες αντιστέκονται ακόμα οριοθετώντας το σημείο που ο μικρός αυτός ναός κοσμεί την πολύβουη πλέον οδό Πειραιώς.  

Δύσκολα φαντάζεται πλέον ο σημερινός επισκέπτης του ναού τη σύνθεση μέσα από την οποία προέβαλε ο Άγιος Γεώργιος, όταν, δηλαδή, συμπλήρωνε το συγκρότημα του Ορφανοτροφείου Χατζηκώνστα κοσμώντας τον εσωτερικό του περίβολο.

Σύμφωνα με φωτογραφίες που έχουν διασωθεί, τα σχέδια του πάλαι ποτέ, μεγαλόπρεπου οικοδομήματος ανήκουν στον Ερνέστο Τσίλλερ. Με στοιχεία που παρέπεμπαν στο αναγεννησιακό ύφος, χαρακτηριστικό του συγκροτήματος αποτελούσε η φλωρεντίνικης επιρροής, περίκλειστη αυλή μέσα στην οποία ανεγέρθη το 1899 - 1901 ο ναός, δωρεά της Ελένης Δημητρίου, συζύγου του εγγονού Χατζηκώνστα.

Ο ρυθμός του ναού του Αγίου Γεωργίου δεν ακολούθησε την ιταλική Αναγέννηση παρά το γεγονός ότι αυτή ήταν η κύρια πηγή έμπνευσης για το ύφος του συγκροτήματος. Αντίθετα, ο Τσίλλερ επέλεξε να προσδώσει στο ναό ύφος ρωμανικού ρυθμού με την αθηναϊκή ατμόσφαιρα να λειαίνει κάπως την αυστηρότητα των γραμμών που επέβαλε ο δυτικός Μεσαίωνας. Πρόκειται, σύμφωνα με τον Μπίρη, για την εφαρμογή ενός νεορωμανισμού με παράλληλη χρήση επιμέρους στοιχείων νεογοτθικού χαρακτήρα αλλά και κάποιες εκλεκτικιστικές αναφορές. Ο Ναός είναι δικιόνιος και σταυρικός, με τον μεγάλο τρούλο να αποτελεί το κυρίαρχο στοιχείο.

Χαρακτηριστικό του ναού αλλά και του αντίστοιχου ρυθμού, οι οχυρωματικού τύπου πυργίσκοι και η επιβλητική δύναμη που προέρχεται από τους τοίχους με την πελεκητή πέτρα. Ο εντυπωσιακός τρούλος, στην εξωτερική πλευρά του, κοσμείται από διακοσμητική γιρλάντα, ενώ τα τετράλοβα και τρίλοβα παράθυρα, οι οξυκόρυφες απολήξεις και τα αετώματα αποτυπώνουν την προσπάθεια του Τσίλλερ να εισαγάγει στην Αθήνα ένα νέου ρυθμού χριστιανικό ναό. 

Ο εσωτερικός διάκοσμος του ναού σχεδιάστηκε, αρχικά, από τον ίδιο τον Τσίλλερ. Μάλιστα, τα σχέδιά του φυλάσσονται στην Εθνική Πινακοθήκη αλλά, εν τέλει, το μόνο σχέδιο που έμεινε πιστό στον εμπνευστή του είναι αυτό του τρούλου το οποίο και υλοποιήθηκε από τον Αθανάσιο Καδρή, λίγες δεκαετίες μετά την ανέγερση του Αγίου Γεωργίου. 

Στις μέρες μας, στην κόγχη εικονίζεται η νεοβυζαντινού ρυθμού Πλατυτέρα, ο Παντοκράτορας κοσμεί το βάθος του επιβλητικού τρούλου και στα λοφία του τρούλου απεικονίζονται οι τέσσερις ευαγγελιστές. Το σημερινό ξυλόγλυπτο τέμπλο είναι, επίσης, νεοβυζαντινό όπως και οι εικόνες που το κοσμούν. 

Ο επισκέπτης θα ανακαλύψει τις παλαιότερες εικόνες των πρώτων χρόνων της λειτουργίας του ναού στους τοίχους του εγκάρσιου κλίτους. Πρόκειται για έργα  δυτικότροπου ύφους και, δυστυχώς, αγνώστου δημιουργού. Στο βόρειο κλίτος βρίσκεται η Παναγία Βρεφοκρατούσα (δυτικό τοίχο) και ο άγιος Γεώργιος (ανατολικό τοίχο) και στο νότιο κλίτος ο Ιησούς Χριστός (ανατολικό τοίχο) και ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος (δυτικό τοίχο). Ανάμεσα στις εικόνες που ιστορούνται το 1901 είναι και αυτή του αγίου νεομάρτυρα Γεωργίου, έργο αγνώστου αγιογράφου, με στοιχεία που παραπέμπουν σε έργα του Σωτηρίου Καρτέσιου.